Wypłata renty rodzinnej należnej osobie małoletniej

Renta rodzinna przysługuje m.in. dzieciom, które często są zbyt małe, aby osobiście ubiegać się o to świadczenie i je pobierać. Dlatego też w ich imieniu występują ich opiekunowie, którzy otrzymują to świadczenie do czasu ukończenia przez nie pełnoletności, kiedy to same mogą zadecydować do czyich rąk ma trafiać świadczenie.

Uprawnieni do renty

Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Należna jest m.in.:

dzieciom: własnym, drugiego małżonka oraz przysposobionym,
przyjętym/emu na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnukom, rodzeństwu i innym dzieciom (z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka), o ile:

zostały przyjęte na wychowanie i utrzymanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego (emeryta lub rencisty), chyba że śmierć była następstwem wypadku, oraz
nie mają prawa do renty po zmarłych rodzicach, a gdy rodzice żyją, jeżeli nie mogą zapewnić im utrzymania albo ubezpieczony (emeryt lub rencista) lub jego małżonek był ich opiekunem ustanowionym przez sąd.

Prawo do renty rodzinnej przysługuje dzieciom:

do ukończenia odpowiednio 16 lat lub - jeśli się uczą - 25 lat,
bez względu na wiek - jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy we wskazanym okresie.

Przy czym, w przypadku gdy dziecko ukończyło 25 lat na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty ulega przedłużeniu do zakończenia tego roku studiów.

Kwestie te reguluje art. 65-69 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zwanej ustawą emerytalną.

Na wniosek

Postępowanie w sprawie przyznania renty rodzinnej wszczynane jest na podstawie wniosku zainteresowanego. Jeśli dziecko zmarłego ubezpieczonego, emeryta lub rencisty jest małoletnie, o świadczenie to może wystąpić jego opiekun, tj. matka lub ojciec albo inna osoba sprawująca opiekę. ZUS wymaga wówczas złożenia oświadczenia, iż:

jest on świadomy, że:

prawo do renty rodzinnej dla małoletniego dziecka po ukończeniu przez nie 16. roku życia uwarunkowane jest realizacją obowiązku kontynuacji nauki w szkole,
renta rodzinna pobierana pomimo zaprzestania kontynuacji nauki jest świadczeniem nienależnym w rozumieniu art. 138 ustawy emerytalnej,

zobowiązuje się on powiadomić ZUS o każdorazowym przypadku zaprzestania nauki przez dziecko po ukończeniu przez nie 16. roku życia, a przed ukończeniem 18. roku życia.

Ubiegając się o rentę rodzinną, w tym na małoletnie dziecko, warto skorzystać z opracowanego przez organ rentowy formularza Wniosku o rentę rodzinną - ERR, który zawiera m.in.:

dane osoby zmarłej,
dane członków rodziny wnioskujących o rentę rodzinną, w tym dane opiekuna małoletniego dziecka/małoletnich dzieci ubiegającego się o to świadczenie:

dla siebie oraz dla dziecka/dzieci lub
tylko dla dziecka/dzieci,

dane małoletnich dzieci,
wskazanie, w jakiej formie ma być przekazywana renta, tj. na podany adres zameldowania/zamieszkania/do korespondencji lub na rachunek bankowy,

a także stosowne oświadczenie, pod którym powinna podpisać się osoba występująca o rentę.

Wniosek w sprawie przyznania renty rodzinnej można zgłosić w organie rentowym bezpośrednio lub za pośrednictwem płatnika składek. Trzeba przy okazji wspomnieć o nałożonym na pracodawcę obowiązku poinformowania bezzwłocznie, po śmierci pracownika, pozostałej po nim rodziny o warunkach uzyskania renty rodzinnej oraz przygotowania wniosku o rentę i przedłożenia go organowi rentowemu (art. 125 ust. 1 pkt 5 ustawy emerytalnej).

Do wniosku powinny być dołączone dowody uzasadniające prawo do świadczenia oraz jego wysokość. Przy czym organ rentowy nie może żądać dowodów potwierdzających dane znajdujące się na koncie ubezpieczonego oraz złożonych już wcześniej dla celów ustalenia uprawnień do innych świadczeń lub kapitału początkowego.

Wypłata świadczenia

Renta rodzinna należna osobie małoletniej wypłacana jest jej opiekunowi we wskazanej we wniosku formie, ale tylko do czasu osiągnięcia przez nią pełnoletności. Wówczas świadczenie lub należna jego część przekazywana jest do rąk pełnoletniej już osoby uprawnionej, chyba że:

została nad nią ustanowiona opieka prawna albo
złożyła ona wniosek o wypłatę należności osobie pełnoletniej uprawnionej do części tej renty rodzinnej albo osobie, która sprawowała nad nią opiekę przed osiągnięciem pełnoletności - w tym celu może ona skorzystać z formularza Wniosku w sprawie wypłaty renty rodzinnej - ERR-W.

Wypłata renty lub jej części wskazanej osobie następuje jednak dopiero po pouczeniu jej o okolicznościach uznawanych za nienależnie pobrane świadczenie (art. 131 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej).

Formularze ERR i ERR-W dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Zasiłki i świadczenia.

Renta należna sierocie zupełnej przebywającej w zakładzie specjalnym, domu dziecka lub placówce opiekuńczo- wychowawczej

W przypadku pobytu we wskazanej placówce:

-	sieroty zupełnej - rentę rodzinną wraz z dodatkiem dla sieroty zupełnej wpłaca się na rachunek oszczędnościowy w banku, wskazanym przez kierownika placówki lub opiekuna ustanowionego przez sąd,
-	więcej niż jednej sieroty zupełnej uprawnionych do jednej renty rodzinnej - każdej z nich wpłaca się przysługującą jej część renty oraz dodatek dla sieroty zupełnej na wskazany wyżej rachunek.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270)