Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 21 (423) z dnia 1.11.2016

Ustalenie podstawy wymiaru renty dla osoby pobierającej wcześniej świadczenie przedemerytalne

Od 2012 r. pobieram świadczenie przedemerytalne. Dodatkowo od 2 lat pracuję na 1/2 etatu. Obecnie przebywam na zasiłku chorobowym i prawdopodobnie będę ubiegał się o rentę z tytułu niezdolności do pracy. W jaki sposób zostanie ona obliczona?

Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie warunki określone w art. 57 ustawy emerytalnej, tj.: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy oraz jego niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych przepisami ustawy emerytalnej albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ich ustania. Z tym że ten ostatni warunek nie jest wymagany od ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Osoba pobierająca świadczenie przedemerytalne posiada wymagany przepisami staż pracy, zatem dla nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy pozostaje spełnienie dwóch pierwszych kryteriów.

Podstawę wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy ZUS może ustalić poprzez przyjęcie:

• zarobków z 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z 20 lat poprzedzających rok zgłoszenia wniosku o rentę,
   
• zarobków z dowolnie wybranych 20 lat kalendarzowych na przestrzeni całego ubezpieczenia przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o rentę.

Jeżeli świadczenie przedemerytalne zostało przyznane na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. z 2003 r. nr 58, poz. 514 z późn. zm.), to do ustalenia wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy nie można przyjąć zwaloryzowanej podstawy wymiaru "hipotetycznej" emerytury ustalonej dla potrzeb wyliczenia świadczenia przedemerytalnego. W myśl przepisów tej ustawy było ono obliczane jako pochodna udokumentowanych okresów składkowych i nieskładkowych oraz wysokości osiąganych wynagrodzeń.

Natomiast świadczenia przedemerytalne przyznawane zgodnie z ustawą z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 170 z późn. zm.) wypłacane są w formie kwoty ryczałtowej, czyli dla wszystkich w tej samej wysokości, bez względu na staż pracy i wysokość uzyskiwanych wynagrodzeń.

W przypadku osób, którym świadczenie przedemerytalne przyznano w oparciu o przepisy ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, podstawa wymiaru renty może zostać ustalona w myśl w art. 15 ustawy emerytalnej, tj. na podstawie zasad przewidzianych dla świadczeń przyznawanych po raz pierwszy. Oznacza to, że do ustalenia podstawy wymiaru można przyjąć zarobki z kolejnych 10 lat kalendarzowych z ostatniego dwudziestolecia lub 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok zgłoszenia wniosku o rentę. Przy czym mogą to być inne zarobki niż przyjęte do obliczenia podstawy wymiaru poprzedniego świadczenia (przedemerytalnego), albo te same, o ile spełniają warunki określone w art. 15 ustawy emerytalnej.

Zarobki wskazane do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przedemerytalnego mogą być przyjęte do podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli nie są uzyskane z okresu krótszego niż 10 lat kalendarzowych i nie wykraczają poza dwudziestolecie poprzedzające rok zgłoszenia wniosku o rentę.

Obliczenie podstawy wymiaru renty na podstawie ww. zasad oznacza, że jej wysokość zostanie ustalona od kwoty bazowej obowiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o to świadczenie.

Dla grupy osób pobierających świadczenie przedemerytalne na podstawie ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, podstawę wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy także ustala się zgodnie z zasadami określonymi w art. 15 ustawy emerytalnej. Dlatego też ustawa ta nakłada na osoby ubiegające się o świadczenie przedemerytalne obowiązek zgromadzenia dokumentacji dotyczącej uzyskiwanych wynagrodzeń za poszczególne lata kalendarzowe już w chwili zgłoszenia wniosku o świadczenie przedemerytalne.

Zwracamy uwagę! Wynagrodzenie uzyskane z tytułu zatrudnienia po przyznaniu świadczenia przedemerytalnego może zostać przyjęte do ustalenia podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli spełnia warunki ustalone w art. 15 ustawy emerytalnej oraz jest korzystne dla ubezpieczonego.