Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 1 (427) z dnia 1.01.2017

Prawo do wypłaty renty rodzinnej z rentą socjalną

Pracownica opiekowała się niepełnosprawnym synem, któremu ZUS po ukończeniu 18 lat przyznał rentę socjalną. Czy obecnie może on ubiegać się o rentę rodzinną po zmarłej matce? Jeśli tak, to czy będzie musiał zrezygnować z renty socjalnej?

Zasady wypłaty renty rodzinnej oraz renty socjalnej dla osób uprawnionych do obydwu tych świadczeń zostały uregulowane w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2013 r. poz. 982 z późn. zm.).

Przypominamy, że renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej, która jest całkowicie niezdolna do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

• przed ukończeniem 18. roku życia albo
   
• w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - przed ukończeniem 25. roku życia albo
   
• w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Kwota renty socjalnej od 1 marca 2016 r. wynosi 741,35 zł.

Prawo do renty socjalnej, pomimo spełnienia wyżej określonych warunków, nie przysługuje osobom, które:

• mają ustalone prawo do emerytury, uposażenia w stanie spoczynku, renty z tytułu niezdolności do pracy (z wyłączeniem renty "uczniowskiej"), renty inwalidzkiej, renty strukturalnej, a także osobie uprawnionej do świadczenia przedemerytalnego, zasiłku przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznych,
   
• są tymczasowo aresztowane albo odbywają karę pozbawienia wolności, z wyjątkiem osób odbywających karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego,
   
• mają ustalone prawo do renty rodzinnej (lub jej części), której wysokość przekracza 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
   
• są właścicielami lub posiadaczami nieruchomości rolnej o powierzchni użytków rolnych przekraczających 5 ha przeliczeniowych lub jako współwłaściciele mają udział w takiej nieruchomości, który przekracza 5 ha przeliczeniowych.

W sytuacji, gdy osoba ubiegająca się o rentę socjalną posiada uprawnienia do renty rodzinnej, której wysokość nie przekracza 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, to przysługuje jej prawo do obydwu tych świadczeń.

Wysokości najniższych świadczeń emerytalno-rentowych podajemy w serwisie www.wskazniki.gofin.pl

Łączna kwota renty rodzinnej i renty socjalnej również nie może przekraczać 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Od 1 marca 2016 r. kwota najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi 882,56 zł, a zatem suma renty rodzinnej i renty socjalnej nie może przekroczyć kwoty 1.765,12 zł.

Jeżeli łączna kwota dwóch świadczeń przekracza tę wysokość, wówczas renta socjalna ulega takiemu obniżeniu, aby obydwa świadczenia razem nie przekraczały 200%. Kwota obniżonej renty socjalnej nie może być jednak niższa niż 10% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Tak stanowi art. 9 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej. Taka sama zasada obowiązuje również, gdy osoba uprawniona do renty socjalnej ubiega się o przyznanie renty rodzinnej.

W grudniu 2016 r. z wnioskiem o rentę socjalną wystąpił 18-letni licealista. Zainteresowany jest uprawniony do połowy renty rodzinnej po zmarłym ojcu. Kwota renty rodzinnej wynosi 956,40 zł miesięcznie. Zakładając, że wnioskodawca spełnia pozostałe warunki do uzyskania renty socjalnej, wysokość jego świadczenia zostanie ustalona w kwocie 1.697,75 zł (956,40 zł + 741,35 zł).

W listopadzie 2016 r. z wnioskiem o rentę socjalną wystąpił student pobierający rentę rodzinną z ZUS oraz świadczenie o charakterze renty rodzinnej z instytucji zagranicznej. Kwota renty rodzinnej przyznanej przez ZUS wynosi 882,56 zł, a zagranicznej po przeliczeniu na złote 978 zł. Ponieważ kwota obydwu rent przekracza 1.765,12 zł (200% najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy), renta socjalna nie przysługuje.

Student pobierający rentę socjalną zgłosił wniosek o rentę rodzinną. ZUS przyznał prawo do renty rodzinnej od 5 grudnia 2016 r. w kwocie 1.723 zł. Z uwagi na wysokość renty rodzinnej, kwota renty socjalnej zostanie ograniczona. Zatem kwota świadczenia będzie wynosiła: 1.723 zł (renta rodzinna) + 88,26 zł (10% najniższej renty) = 1.811,26 zł miesięcznie.