Nowe formularze wniosków o rentę

Wśród świadczeń wypłacanych przez ZUS jest renta z tytułu niezdolności do pracy oraz renta rodzinna. Są to świadczenia o różnych charakterach, przysługujące po spełnieniu przez osoby zainteresowane zupełnie odbiegających od siebie przesłanek. O każde z nich ubezpieczony musi jednak wystąpić sam albo w jego imieniu może to zrobić płatnik składek. Żądanie przyznania świadczenia może przybrać różne formy. Jedną z nich jest wypełnienie formularza przygotowanego w tym celu przez ZUS.

Renta na wniosek

Postępowanie przed organem rentowym w sprawie renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej ma charakter wnioskowy. Wniosek to żądanie przyznania świadczenia. Może on być zgłoszony:

na piśmie lub
ustnie do protokołu w organie rentowym albo
w formie dokumentu elektronicznego.

Wniosek może złożyć sam zainteresowany, jego pełnomocnik, osoba upoważniona przez zainteresowanego albo płatnik składek. Do obowiązków pracodawcy, innego płatnika składek z wyjątkiem zleceniodawców, osób fizycznych zatrudniających pracowników, niewypłacających świadczeń z ubezpieczenia chorobowego oraz płatników składek, którzy opłacają składkę za siebie i osoby współpracujące, należy:

przygotowanie, za zgodą pracownika, wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy i przedłożenie go organowi rentowemu na 30 dni przed ustaniem prawa do zasiłków chorobowych,
poinformowanie bezzwłocznie, po śmierci pracownika, pozostałej po nim rodziny o warunkach uzyskania renty rodzinnej, przygotowanie wniosku o rentę i przedłożenie go organowi rentowemu.

Stanowi o tym art. 125 ust. 1 pkt 4-5 oraz ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zwanej ustawą emerytalną.

Forma wniosku i jego zawartość

Jedną z form zgłoszenia wniosku o rentę jest wystąpienie do ZUS na piśmie. Ustawodawca nie zastrzegł, że wniosek można zgłosić wyłącznie na formularzu. Z przepisów wynika jednak, co powinien zawierać taki wniosek. Chodzi tu o:

imię i nazwisko oraz datę urodzenia zainteresowanego,
numer PESEL zainteresowanego, a jeżeli nie nadano tego numeru - serię i numer dowodu osobistego lub paszportu,
adres miejsca zamieszkania i adres do korespondencji zainteresowanego,
ostatni adres miejsca zamieszkania zainteresowanego w Polsce - w przypadku osoby zamieszkałej za granicą, jeżeli zamieszkiwała uprzednio w Polsce,
adres miejsca pobytu lub ostatniego miejsca zamieszkania zainteresowanego - w przypadku osoby nieposiadającej adresu miejsca zamieszkania,
wskazanie rodzaju świadczenia, o które ubiega się zainteresowany,
wskazanie sposobu wypłaty świadczenia wraz z podaniem odpowiednich danych niezbędnych do jego wypłaty,
podpis zainteresowanego, pełnomocnika albo osoby upoważnionej przez zainteresowanego.

Jeżeli wniosek jest związany ze świadczeniem zmarłego, a więc dotyczy renty rodzinnej, to dodatkowo powinien zawierać imię i nazwisko zmarłego, numer świadczenia zmarłego oraz wskazanie organu, który ustalił prawo i wypłacał świadczenie lub do którego został zgłoszony wniosek o świadczenie, w przypadku gdy zmarłemu nie ustalono tego prawa.

Wniosek, który nie zawiera niezbędnych danych do jego rozpatrzenia, będzie wymagał uzupełnienia. W tym celu organ rentowy wzywa zainteresowanego do uzupełnienia wniosku w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia otrzymania wezwania z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje wydanie decyzji o odmowie wszczęcia postępowania. Co więcej, w niektórych przypadkach organ może pozostawić wniosek bez rozpoznania.

Braki formalne we wniosku o rentę powodują, że postępowanie wymaga uzupełnienia, a tym samym trwa dłużej.

Formularze ZUS

ZUS w wyniku realizacji zapowiedzi z początku 2017 r. dokonał zmian w konstrukcji obowiązujących formularzy. Podzielił je na sekcje, zmniejszył liczbę stron, redukując ilość wymaganych do wpisania danych, dodał instrukcję ich wypełniania.

W ramach prac organ udostępnił nowe formularze m.in. dotyczące renty:

z tytułu niezdolności do pracy - formularz ERN,
rodzinnej - formularz ERR.

Przy czym korzystając z nowego wniosku o rentę rodzinną - ERR - oprócz formularza ZUS Rp-2 nie są już potrzebne dotychczasowe załączniki do wniosku: ZUS Rp-2a, ZUS Rp-2b, ZUS-ER-OMR-01, ZUS-ER-OPR-01, ZUS-ER-ORR-01.

Wnioski zawierają pouczenie o konieczności zapoznania się z dołączoną do nich informacją oraz instrukcję wypełnienia, z której wynika, że:

wniosek powinien być wypełniony:

WIELKIMI LITERAMI,
kolorem czarnym lub niebieskim (nie ołówkiem).

pola wyboru należy zaznaczyć znakiem X.

Informacja dołączona do wniosków zawiera w zasadzie pouczenie dotyczące m.in.:

co ubezpieczony załatwi wypełniając konkretny formularz,
która placówka ZUS rozpatrzy wniosek ubezpieczonego,
jak można wycofać złożony wniosek,
jakie dokumenty są niezbędne do ustalenia prawa do danego świadczenia.

Poszczególne części wniosków to:

dane wnioskodawcy oraz dodatkowo w przypadku renty rodzinnej dane osoby zmarłej,
zakres wniosku,
oświadczenia wnioskodawcy,
wskazanie liczby załączników dołączonych do wniosku,
wskazanie sposobu odbioru odpowiedzi ZUS,
oświadczenie o odpowiedzialności karnej, data oraz podpis zainteresowanego.

Pomimo iż występowanie z wnioskiem o omawiane świadczenia (ale nie tylko) za pomocą formularzy nie jest w żaden sposób obligatoryjne, to warto z nich korzystać. Zawierają one bowiem dane niezbędne do rozpatrzenia przez ZUS wniosków, jak i dane dodatkowe, uzupełniające, które nie są co prawda niezbędne, ale na pewno pomocne.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383 ze zm.)