Co powinien zawierać wniosek o rentę?

Osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, uznawana jest za niezdolną do pracy. Stwierdzenie stanu całkowitej albo częściowej niezdolności do pracy to spełnienie jednego z warunków niezbędnych do otrzymania renty z tytułu niezdolności do pracy. Aby jednak uzyskać prawo do tego świadczenia, należy o nie wystąpić. Przy czym nie wystarczy samo wskazanie, iż oczekuje się przyznania renty. Wraz z formalnym wnioskiem w tym zakresie ubezpieczony musi przedłożyć szereg dokumentów, aby udowodnić prawo do tego świadczenia oraz umożliwić organowi rentowemu obliczenie jego wysokości.

Osoba zainteresowana otrzymaniem renty z tytułu niezdolności do pracy musi o nią wystąpić. Co prawda w dużej mierze impulsem do działania może być opinia lekarza leczącego. W przypadku bowiem osób pobierających zasiłek chorobowy, na 60 dni przed zakończeniem okresu zasiłkowego lekarz prowadzący leczenie powinien przeprowadzić badanie i dokonać oceny, czy stan zdrowia ubezpieczonego uzasadnia zgłoszenie wniosku o ustalenie prawa do:

świadczenia rehabilitacyjnego albo
renty z tytułu niezdolności do pracy.

Należy jednak pamiętać, że nie każda z osób chcąca złożyć wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy pobiera zasiłek chorobowy. Warto wyjaśnić, iż żaden przepis prawa ubezpieczeniowego nie nakłada takiego obowiązku.

Formalny wniosek

Wnioskiem jest żądanie przyznania świadczenia złożone na piśmie przez zainteresowanego lub ustnie do protokołu w organie rentowym. Formalny wniosek może więc przybrać różną formę. Jedną z nich będzie pisemne podanie skierowane do organu rentowego, kolejną żądanie wniesione ustnie do protokołu w jednostce organizacyjnej ZUS, a jeszcze inną wypełniony specjalny formularz przygotowany w tym celu przez organ rentowy (druk ZUS Rp-1R).

Wniosek złożony w jakiejkolwiek z przewidzianych form powinien zawierać:

imię i nazwisko,
datę urodzenia,
numer PESEL, a jeżeli nie nadano tego numeru - serię i numer dowodu osobistego lub paszportu,
adres miejsca zamieszkania i adres do korespondencji,
ostatni adres miejsca zamieszkania w Polsce - w przypadku osoby zamieszkałej za granicą, jeżeli zamieszkiwała uprzednio w Polsce,
adres miejsca pobytu lub ostatniego miejsca zamieszkania - w przypadku osoby nieposiadającej adresu miejsca zamieszkania,
wskazanie rodzaju świadczenia, o które ubiega się zainteresowany,
wskazanie sposobu wypłaty świadczenia wraz z podaniem odpowiednich danych niezbędnych do jego wypłaty,
podpis zainteresowanego, pełnomocnika albo osoby upoważnionej przez zainteresowanego.

Tak stanowi § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe.

Druk formularza ZUS Rp-1R znajduje się na stronie internetowej naszego Wydawnictwa: www.druki.gofin.pl.

Załączniki do wniosku

Zainteresowany zgłaszający wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy powinien dołączyć do wniosku dokumenty stwierdzające:

datę urodzenia,
okresy uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokość,
stan zdrowia, a także wywiad zawodowy sporządzony przez płatnika składek, jeżeli ubezpieczony pozostaje w zatrudnieniu,
wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu i uposażenia, przyjmowanych do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń.

W praktyce data urodzenia potwierdzana jest w oparciu o dokument tożsamości przez pracownika organu rentowego w momencie składania wniosku.

Dokumenty stwierdzające okresy z przebiegu zatrudnienia oraz wysokość wynagrodzenia nie są wymagane, jeżeli konto ubezpieczonego zawiera dane pozwalające na ustalenie prawa do świadczenia i jego wysokości. Ponadto jeśli wskazane dokumenty zostały złożone w organie rentowym dla celów ustalenia kapitału początkowego albo prawa lub wysokości świadczeń, nie są one również wymagane. Należy zaznaczyć, że dla każdego ubezpieczonego organ rentowy prowadzi indywidualne konto od 1 stycznia 1999 r. zapisując na nim stosowne dane. Jeśli więc chodzi o dokumentację sprzed tej daty, w celach dowodowych ubezpieczony powinien ją przedłożyć.

Braki formalne we wniosku

Wniosek zainteresowanego, który nie zawiera:

imienia i nazwiska lub
adresu miejsca zamieszkania i adresu do korespondencji albo
adresu miejsca pobytu lub ostatniego miejsca zamieszkania - w przypadku osoby nieposiadającej adresu miejsca zamieszkania,

organ rentowy pozostawia bez rozpoznania.

Jeżeli zaś:

we wniosku nie zamieszczono danych lub
nie dołączono dokumentów,

które są niezbędne do jego rozpatrzenia, organ rentowy wzywa zainteresowanego do uzupełnienia wniosku w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia otrzymania wezwania.

Dodatkowo wezwanie musi zawierać pouczenie, że nieusunięcie tych braków w wyznaczonym terminie spowoduje wydanie decyzji o odmowie wszczęcia postępowania. Wezwanie do uzupełnienia braków organ rentowy wysyła do zainteresowanego za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.

Organ rentowy powinien wyznaczyć na uzupełnienie braków formalnych termin nie krótszy niż 14 dni.

Długość terminu powinna być zależna od kategorii braków koniecznych do uzupełnienia. Gdyby zainteresowany nie mógł dochować wskazanego terminu, powinien o tym fakcie poinformować ZUS, wskazując powody takiego stanu rzeczy oraz zaproponować termin, w którym z nałożonego obowiązku jest w stanie się wywiązać. Przy czym zaznaczyć należy, iż w interesie zainteresowanego jest udokumentowanie w sposób należyty prawa do wnioskowanego świadczenia oraz nieprzedłużanie postępowania przed organem rentowym.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11.10.2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. nr 237, poz. 1412)