Gazeta Podatkowa nr 87 (1337) z dnia 31.10.2016

Świadczenie przedemerytalne dla rencisty

Ustalając grono osób uprawnionych do świadczenia przedemerytalnego ustawodawca wskazał m.in. osoby, które utraciły prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Renta taka powinna być pobierana przez określony czas, a osoba zainteresowana musi legitymować się odpowiednim wymiarem okresu uprawniającego do emerytury oraz mieć ukończony stosowny wiek, zróżnicowany ze względu na płeć. Nie są to jednak wszystkie warunki, których spełnienia oczekuje się od osoby ubiegającej się o świadczenie przedemerytalne.

Przesłanki szczególne

Prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje m.in. osobie, która zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do tej renty:

• ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna oraz
   
• osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Tak stanowi art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych.

Za okres uprawniający do emerytury uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2016 r. poz. 887), zwanej ustawą emerytalną (patrz ramka).

Za dzień ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy uważa się pierwszy dzień miesiąca przypadający po miesiącu, do którego przysługiwała renta okresowa lub też dzień określony w decyzji ZUS, jeżeli przyczyna ustania tego prawa jest inna niż upływ okresu, na jaki przyznano rentę. Warunek terminowego zarejestrowania się w urzędzie pracy zostanie spełniony także wówczas, gdy osoba, która utraciła prawo do renty, zarejestruje się w ciągu 30 dni od daty otrzymania decyzji o odmowie prawa do renty na dalszy okres. Przy czym będzie tak w przypadku, gdy wniosek o przyznanie renty na dalszy okres złożyła najpóźniej w miesiącu, od którego ustało prawo do renty okresowej.

Przesłanki ogólne

Od osoby ubiegającej się o świadczenie przedemerytalne, oprócz zarejestrowania się w urzędzie pracy w ciągu 30 dni od ustania prawa do renty, wymagane jest dodatkowo:

• pobieranie przez co najmniej 180 dni zasiłku dla bezrobotnych,
   
• dalsze zarejestrowanie w charakterze osoby bezrobotnej w momencie ubiegania się o świadczenie,
   
• nieodmówienie w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych - bez uzasadnionej przyczyny - przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych,
   
• złożenie wniosku o przyznanie świadczenia w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 180-dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Na wniosek osoby zainteresowanej organ rentowy może przywrócić termin złożenia wniosku. Może to jednak mieć miejsce w szczególnie uzasadnionych przypadkach, których ustawodawca nie wyartykułował.

Okoliczności związane ze statusem osoby bezrobotnej niezbędne do ubiegania się o świadczenie przedemerytalne potwierdza powiatowy urząd pracy.

Odpowiednia praca w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oznacza zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, które podlegają ubezpieczeniom społecznym i do wykonywania których bezrobotny ma wystarczające kwalifikacje lub doświadczenie zawodowe lub może je wykonywać po uprzednim szkoleniu albo przygotowaniu zawodowym dorosłych, za wykonywanie których osiąga miesięczne wynagrodzenie brutto, w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Przy czym wymagane jest, aby stan zdrowia pozwalał mu na ich wykonywanie, a łączny czas dojazdu do miejsca pracy i z powrotem środkami transportu zbiorowego nie przekraczał 3 godzin. Natomiast inna praca zarobkowa to wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych.

Wysokość świadczenia

Świadczenie przedemerytalne finansowane jest ze środków Funduszu Pracy i zazwyczaj przysługuje w tzw. kwocie ryczałtowej. Przy czym dla osoby, która utraciła prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, świadczenie przedemerytalne jest przyznawane w kwocie ostatnio ustalonej wysokości renty, nie wyższej jednak niż kwota ryczałtowa.

Kwota świadczenia przedemerytalnego od 1 marca 2016 r. wynosi nie więcej niż 1.029,86 zł.

Wysokość omawianego świadczenia waloryzowana jest w ramach waloryzacji świadczeń, a więc poczynając od 1 marca każdego roku kalendarzowego.

Prawo do świadczenia ustala się na wniosek osoby zainteresowanej, od następnego dnia po dniu złożenia wniosku z wymaganymi dokumentami. Jeżeli prawo takie powstało od innego dnia niż pierwszy dzień miesiąca, wysokość należnego świadczenia za dany miesiąc ustala się dzieląc jego kwotę przez liczbę dni kalendarzowych w miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługuje. Należność wypłaca się w terminie wskazanym w decyzji organu rentowego.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 30.04.2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 170 ze zm.)