Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 7 (361) z dnia 1.04.2014

Ustalanie prawa do świadczenia przedemerytalnego

Pracownik po rozwiązaniu umowy o pracę z przyczyn dotyczących pracodawcy, planuje ubiegać się o świadczenie przedemerytalne. W ostatnich latach dodatkowo prowadził działalność gospodarczą, która zostanie zawieszona wraz z rozwiązaniem umowy o pracę. Czy nabędzie prawo do tego świadczenia?

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 170), dalej ustawy, prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje po upływie 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, jeśli:

• rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2013 r. poz. 674 z późn. zm.),
   
• zatrudnienie trwało przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy,
   
• do dnia rozwiązania stosunku pracy wnioskodawca ukończył co najmniej 60 lat (55 lat - kobieta),
   
• posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat (30 lat dla kobiet).

Świadczenie przedemerytalne przysługuje po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania przez osobę ubiegającą się o świadczenie zasiłku dla bezrobotnych, o ile osoba zainteresowana:

• nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna,
   
• w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych,
   
• złożyła wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Przy ustalaniu 6-miesięcznego okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych powiatowy urząd pracy uwzględnia również okresy:

• za które w oparciu o przepisy art. 75 ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy prawo do zasiłku dla bezrobotnych nie przysługiwało,
   
• zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej podjętej w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych,
   
• zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych podjętych w trakcie pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

W sytuacji przedstawionej w pytaniu, wniosek o świadczenie przedemerytalne złoży osoba będąca pracownikiem, zatem zawieszenie działalności gospodarczej wraz z rozwiązaniem umowy (lub wcześniej) pozostanie bez wpływu na prawo do tego świadczenia.

W razie podjęcia działalności zarobkowej, świadczenie przedemerytalne ulega zawieszeniu lub zmniejszeniu, w zależności od wysokości przychodów uzyskiwanych przez świadczeniobiorcę. Jeżeli więc po przyznaniu świadczenia działalność gospodarcza zostanie wznowiona, to osoba pobierająca świadczenie przedemerytalne będzie obowiązana niezwłocznie powiadomić o tym ZUS wskazując osiągany z tego tytułu przychód, a po zakończeniu roku rozliczeniowego w terminie do 31 maja następnego roku o wysokości przychodu uzyskanego w roku rozliczeniowym. Tak wynika z art. 6 ust. 2 ustawy. Rok rozliczeniowy obejmuje okres od 1 marca każdego roku do ostatniego dnia lutego następnego roku.

Wspomnijmy, że przychód z działalności gospodarczej, dla celów zawieszalności świadczenia przedemerytalnego, przyjmuje się w kwocie stanowiącej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Jeżeli świadczeniobiorca z tytułu działalności podlega obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniom społecznym jest to kwota faktycznej podstawy wymiaru przyjętej do obliczenia składek na ubezpieczenia społeczne (z uwzględnieniem uzyskanych zasiłków). Z reguły wynosi ona 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego lub 30% minimalnego wynagrodzenia.