Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 18 (396) z dnia 10.09.2015

Przeliczenie wcześniejszej emerytury w przypadku wykonywania pracy po jej przyznaniu

Od 1997 r. pobieram wcześniejszą emeryturę. Po jej przyznaniu pracowałem jeszcze do 31 października 1998 r. Czy zgodnie z nowym przepisem art. 55a ustawy emerytalnej mogę ubiegać się o przeliczenie emerytury?

Nie. Ubezpieczeni urodzeni przed 1 stycznia 1949 r. spełniający warunki do uzyskania emerytury na podstawie art. 27 ustawy emerytalnej, czyli po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego i udokumentowaniu co najmniej 20 lat składkowych i nieskładkowych w przypadku kobiet oraz 25 lat w przypadku mężczyzn, mogą wystąpić o obliczenie emerytury "po nowemu", jeżeli:

• kontynuowali ubezpieczenia emerytalne i rentowe po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego,
   
• wystąpili z wnioskiem o emeryturę po raz pierwszy po 31 grudnia 2008 r.

Tak stanowi art. 55 ustawy emerytalnej.

Emerytura zostanie obliczona w myśl art. 26 ustawy emerytalnej, czyli "po nowemu" tylko wtedy, gdy jest wyższa od emerytury obliczonej zgodnie z art. 53 tej ustawy, tj. według dotychczasowych zasad. Oznacza to, że ZUS podejmie wypłatę świadczenia ustalonego na nowych zasadach, jeśli będzie korzystniejsze kwotowo od obecnie pobieranego.

Od 1 maja 2015 r. wszedł w życie przepis art. 55a ustawy emerytalnej umożliwiający wystąpienie z wnioskiem o przeliczenie świadczenia na nowych zasadach również osobom, które pobierały wcześniejszą emeryturę. Dotyczy on osób, które w obniżonym wieku uzyskały prawo do wcześniejszej emerytury i kontynuowały ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego wystąpiły z kolejnym wnioskiem.

W sytuacji, gdy z wnioskiem wystąpi osoba pobierająca wcześniejszą emeryturę, wówczas podstawa obliczenia emerytury "po nowemu" podlega obniżeniu o sumę kwot wcześniejszej emerytury wypłaconej przed zgłoszeniem wniosku o ponowne ustalenie emerytury zgodnie z art. 55a w związku z art. 55 ustawy emerytalnej. Od podstawy obliczenia emerytury odejmuje się kwoty przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Prawo do obliczenia emerytury według nowych zasad przysługuje osobie, która podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego. Ponieważ przedmiotowe ubezpieczenia obowiązują od 1 stycznia 1999 r., osoby, które zakończyły opłacanie składek (zatrudnienie) przed tą datą nie podlegały ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, a tym samym (tak jak Czytelnik) nie spełniają warunków do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z art. 55 ustawy emerytalnej.

W lipcu 2015 r. z wnioskiem o ustalenie emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego (art. 27 ustawy emerytalnej) wystąpiła 73-letnia kobieta. Zainteresowana od marca 1997 r. uprawniona jest do wcześniejszej emerytury, natomiast zatrudnienie kontynuowała do 31 grudnia 1997 r. ZUS wydał decyzję odmawiającą obliczenia emerytury w myśl przepisów art. 55a w związku z art. 55 ustawy emerytalnej. Wnioskodawczyni nie spełniła warunku kontynuowania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, bowiem takim ubezpieczeniom nie podlegała.

Jak wyjaśnia ZUS, warunek kontynuowania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych nie jest spełniony również w sytuacji, gdy objęcie ww. ubezpieczeniami nastąpiło po raz pierwszy dopiero po osiągnięciu wieku emerytalnego.

W czerwcu 2015 r. wniosek o ustalenie emerytury w oparciu o art. 27 ustawy emerytalnej zgłosił ubezpieczony urodzony w 1932 r. Od 1992 r. ma on ustalone prawo do wcześniejszej emerytury. Wiek emerytalny 65 lat zainteresowany osiągnął w 1997 r. W październiku 1998 r. podjął ponownie zatrudnienie, które kontynuował do 31 grudnia 2000 r. ZUS odmówił przeliczenia świadczenia na nowych zasadach, zgodnie z art. 55 i 55a ustawy emerytalnej, ponieważ wnioskodawca został objęty ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym po raz pierwszy dopiero po osiągnięciu wieku emerytalnego (nie spełnia warunku kontynuowania tych ubezpieczeń po osiągnięciu wieku emerytalnego).