Opłacanie składki na FEP nie gwarantuje prawa do emerytury pomostowej

Mam 25 lat i właśnie dostałem propozycję pracy jako kierowca autobusu miejskiej komunikacji publicznej. Podobno mają być za mnie opłacane składki na Fundusz Emerytur Pomostowych. Czy to oznacza, że w przyszłości przed ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego będę mógł przejść na emeryturę pomostową?

Obowiązek opłacania składki na Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP) reguluje ustawa o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 664 ze zm.), zwana dalej ustawą pomostową. Przepisy w niej zawarte określają, iż składkę na FEP pracodawca opłaca (z własnych środków) za pracownika, który spełnia łącznie warunki określone w art. 35 ust. 1 ustawy pomostowej, tj.:

urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.,
wykonuje prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o których mowa w art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej (patrz ramka).

Obowiązek opłacania składki na FEP powstaje z dniem rozpoczęcia wykonywania przez pracownika wskazanych prac, a ustaje z dniem zaprzestania ich wykonywania (art. 35 ust. 2 powołanej ustawy). Składka na FEP wynosi 1,5% podstawy wymiaru, którą stanowi kwota przyjmowana do wyliczenia składek emerytalno-rentowych (z uwzględnieniem rocznego limitu).

Załącznik nr 2 (wykaz prac o szczególnym charakterze) w pkt 8 wymienia prace kierowców autobusów, trolejbusów oraz motorniczych tramwajów w transporcie publicznym. Oznacza to, że za osobę wykonującą tego rodzaju pracę pracodawca zobowiązany jest opłacać składkę na FEP.

Sam fakt opłacania za danego ubezpieczonego składki na Fundusz Emerytur Pomostowych nie gwarantuje jednak w przyszłości nabycia przez tę osobę prawa do emerytury pomostowej. Świadczenie to przewidziane jest bowiem dla pracownika, który spełnia łącznie warunki określone w art. 4 ustawy pomostowej, tj.:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.,

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat,

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn,

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383 ze zm.), zwanej dalej ustawą emerytalną, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn,

5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej lub art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej,

6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej,

7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Co prawda ustawodawca przewiduje pewne odstępstwa od tej reguły, określone w art. 5-11 oraz art. 49 ustawy pomostowej, jednak nie dotyczą one Czytelnika.

W zasadzie zainteresowany mógłby spełnić warunki wskazane w pkt 1-4 i 6-7. Ponieważ jednak, jak wynika z treści pytania, ma obecnie 25 lat, z oczywistych względów nie mógł przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywać pracy, zwłaszcza w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (w 1999 r. miał bowiem nie więcej niż 6 lat). A ponieważ nie spełnia jednego z podstawowych warunków nabycia uprawnień do emerytury pomostowej (wskazanego w pkt 5), w obecnym stanie prawnym nie ma szans na uzyskanie prawa do tego świadczenia.

Wykonywanie przez pracownika tzw. pracy "szczególnej" i opłacanie za niego składki na FEP nie daje mu gwarancji uzyskania w przyszłości prawa do emerytury pomostowej.

Prace w szczególnych warunkach wymienione w załączniku nr 1 do ustawy pomostowej

Prace o szczególnym charakterze wymienione w załączniku nr 2 do ustawy pomostowej

Prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku

Prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się