Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 15 (345) z dnia 1.08.2013

Emerytura okresowa dla członka OFE

Pod koniec 2013 r. spełnię warunki do nabycia prawa do emerytury ze względu na wiek. Ponieważ jestem członkiem otwartego funduszu emerytalnego, proszę o wyjaśnienie, czy środki, które zgromadziłam w funduszu zostaną przekazane do ZUS i zwiększą moją emeryturę?

Tak, ale tylko w określonej sytuacji, co wyjaśniamy poniżej.

Zasady nabywania prawa do okresowej emerytury kapitałowej regulują przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz. U. nr 228, poz. 1507 z późn. zm.). Zgodnie z przepisami tej ustawy okresowa emerytura kapitałowa przysługuje osobie ubezpieczonej, urodzonej po 31 grudnia 1948 r., która spełnia następujące warunki:

• jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, dalej OFE,
   
• ukończyła 60 lat, a w przypadku kobiet urodzonych po 31 grudnia 1952 r. - wiek emerytalny określony w art. 24 ust. 1a ustawy emerytalnej,
   
• ma ustalone prawo do emerytury z ZUS na nowych zasadach,
   
• kwota środków zgromadzonych na rachunku członka OFE, ustalona na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura na nowych zasadach, jest równa lub wyższa od dwudziestokrotności kwoty dodatku pielęgnacyjnego (w okresie od 1 marca 2013 r. do 28 lutego 2014 r. jest to kwota 4.070 zł, tj. 20 x 203,50 zł).

W przypadku, gdy członkowi OFE wydzielone zostało po dniu 30 kwietnia 2011 r. subkonto w ZUS, przy ustalaniu prawa i wysokości okresowej emerytury kapitałowej uwzględnia się sumę środków:

• zgromadzonych na rachunku w OFE,
   
• zaewidencjonowanych na subkoncie w ZUS.

Wysokość okresowej emerytury kapitałowej stanowi suma:

• ilorazu podanej przez OFE kwoty środków zgromadzonych na rachunku członka na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura i średniego dalszego trwania życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego oraz
   
• ilorazu kwoty środków zaewidencjonowanych na subkoncie w ZUS ustalonych na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura i średniego dalszego trwania życia.

Średnie dalsze trwanie życia to wielkość statystyczna służąca do ustalenia liczby miesięcy, w których przeciętnie będzie pobierana nowa emerytura. Przekroczenie tej liczby miesięcy nie ma wpływu na wysokość i zasady waloryzacji pobieranego później świadczenia. Średnie dalsze trwanie życia dla wieku emerytalnego jest ustalane wspólnie dla mężczyzn i kobiet. Tablice średniego dalszego trwania życia ogłaszane są corocznie przez Prezesa GUS i obowiązują od 1 kwietnia do 31 marca następnego roku kalendarzowego. Aktualnie obowiązujące tablice średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn określone zostały w komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 26 marca 2013 r. (Mon. Pol. poz. 193). Wiek osoby ubezpieczonej w dniu przejścia na emeryturę, tj. od którego zostanie ona przyznana, wyraża się w ukończonych latach i miesiącach.

Okresową emeryturę kapitałową wypłaca się razem z emeryturą z ZUS obliczoną na nowych zasadach. Podlega ona waloryzacji na zasadach i w trybie określonym dla emerytury z ZUS.

Jeśli kwota środków zgromadzonych na rachunku członka OFE i zaewidencjonowanych na subkoncie w ZUS, ustalona na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura, jest niższa od dwudziestokrotności kwoty dodatku pielęgnacyjnego, to OFE przekazuje środki zgromadzone na rachunku członka OFE do funduszu emerytalnego ZUS. Środki te, a także środki zaewidencjonowane na subkoncie w ZUS są ewidencjonowane na koncie osoby ubezpieczonej jako składka na ubezpieczenie emerytalne, na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku o ustalenie prawa do emerytury, nie wcześniej jednak niż na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura z ZUS. Suma przekazanych składek zwiększa kwotę składek stanowiącą podstawę obliczenia tej emerytury. Powyższe wynika z art. 11 ustawy o emeryturach kapitałowych.

Prawo i wysokość okresowej emerytury kapitałowej ustala ZUS, w drodze decyzji, na podstawie wniosku o ustalenie prawa do emerytury złożonego przez członka OFE.

W przypadku gdy z uwagi na zbyt niskie środki nie przysługuje okresowa emerytura kapitałowa, wówczas ZUS wydaje dwie decyzje. Jedna ustala prawo do emerytury z ZUS oraz określa jej wysokość uwzględniając środki zgromadzone w OFE i na subkoncie oraz druga o odmowie prawa do okresowej emerytury kapitałowej.

W dniu 1 sierpnia 2013 r. wniosek o emeryturę zgłosiła kobieta urodzona 29 maja 1953 r., będąca członkiem OFE. Wniosek ten jest jednocześnie wnioskiem o okresową emeryturę kapitałową ze środków zgromadzonych w OFE. Ponieważ warunek ukończenia wieku emerytalnego, który dla kobiety urodzonej w okresie od 1 kwietnia do 30 czerwca 1953 r. wynosi 60 lat i 2 m-ce, zainteresowana spełniła 29 lipca 2013 r. od daty zgłoszenia wniosku, tj. od 1 sierpnia 2013 r. zostanie jej przyznana emerytura z ZUS. Ponadto będzie przyznana okresowa emerytura kapitałowa, o ile kwota zgromadzonych środków na dzień 31 lipca 2013 r. wyniesie co najmniej 4.070 zł. Jeżeli kwota ta będzie niższa niż 4.070 zł, to powiększy ona podstawę obliczenia emerytury z ZUS.

Zgodnie z art. 9 ustawy o emeryturach kapitałowych, prawo do okresowej emerytury kapitałowej wygasa:

• w przypadku śmierci członka OFE,
   
• z dniem poprzedzającym dzień, w którym członek OFE ukończył 67 lat; w latach 2014-2020 okresowa emerytura kapitałowa przysługuje członkowi OFE do osiągnięcia niższego wieku, np. do osiągnięcia przed dniem 1 września 2014 r. - wieku 65 lat i 5 miesięcy albo przez dniem 1 stycznia 2015 r. - wieku 65 lat i 6 miesięcy,
   
• w przypadku wyczerpania środków zgromadzonych na rachunku w OFE oraz środków zaewidencjonowanych na subkoncie.

W razie wyczerpania jedynie środków:

• zgromadzonych na rachunku w OFE - okresowa emerytura kapitałowa jest wypłacana w części obliczonej ze środków zaewidencjonowanych na subkoncie,
   
• zaewidencjonowanych na subkoncie - okresowa emerytura kapitałowa jest wypłacana w części obliczonej ze środków zgromadzonych w OFE.

OFE niezwłocznie informuje ZUS o śmierci członka oraz o wyczerpaniu środków zgromadzonych na rachunku członka.