Potwierdzenie zatrudnienia dla celów emerytalnych zeznaniami świadków

1) Kompletujemy wniosek o emeryturę dla pracownika. W latach 60-tych pracował on w zakładzie, który został zlikwidowany. Nie posiada świadectwa pracy i nie odnalazł archiwum, w którym dokumentacja jest przechowywana. Czy okres zatrudnienia oraz wysokość wynagrodzenia może udokumentować zeznaniami świadków? Jakie dokumenty powinien w tym celu przedłożyć?

Zasady dokumentowania okresów składkowych, nieskładkowych oraz pracy w gospodarstwie rolnym regulują przepisy art. 117 ustawy emerytalnej oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. nr 237, poz. 1412).

Okresy zatrudnienia mogą być ponadto udokumentowane odpowiednimi wpisami w legitymacji ubezpieczeniowej lub orzeczeniem sądu. W przypadku braku wyżej opisanych dokumentów okresy zatrudnienia można również potwierdzić innymi dowodami np: umowami o pracę, angażami, legitymacją służbową, legitymacją związków zawodowych, pismami kierowanymi przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia oraz wpisami w "książeczkowym" dowodzie osobistym. Jeżeli osoba zainteresowana nie może udowodnić okresów zatrudnienia także tymi dokumentami, dopuszcza się możliwość ich udowodnienia zeznaniami świadków.

Zeznaniami świadków można udokumentować następujące okresy:

• zatrudnienia przed 15 listopada 1991 r. wykonywanego na obszarze państwa polskiego, po ukończeniu 15 lat życia, w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy,
   
• zatrudnienia po 15 listopada 1991 r. w przypadku utraty dokumentów wskutek powodzi w lipcu 1997 r.,
   
• zatrudnienia młodocianych pracowników przypadające przed 1 stycznia 1975 r., gdy pracodawca stwierdzi brak dokumentacji z tego okresu i brak możliwości potwierdzenia, że były zawierane (bądź nie) umowy z takimi pracownikami, albo potwierdzi, że zawierał umowy z młodocianymi pracownikami, lecz z powodu braku pełnej dokumentacji nie może potwierdzić faktu zatrudnienia konkretnego młodocianego pracownika.

Zeznania świadków mogą być złożone pisemnie lub ustnie do protokołu bezpośrednio w ZUS.

Dowód z zeznań świadków dopuszczany jest wyłącznie pod warunkiem złożenia przez osobę zainteresowaną oświadczenia, że nie może przedłożyć odpowiedniego dokumentu np. z powodu likwidacji zakładu pracy, zniszczenia dokumentów lub ich zagubienia (§ 22 ust. 2 rozporządzenia). Jeżeli zakład pracy nadal istnieje, do oświadczenia osoby zainteresowanej powinno być dołączone zaświadczenie zakładu potwierdzające fakt braku dokumentów oraz podanie powodu takiego stanu. Oświadczenie wnioskodawcy również może być złożone na piśmie lub ustnie do protokołu.

Obok podstawowych dokumentów, tj. oświadczenia wnioskodawcy i zeznań świadków powinny być również dołączone inne dokumenty mogące wskazywać na to, że wnioskodawca wykonywał zatrudnienie, w tym zakładzie i w tym okresie.

Zwracamy uwagę! Przyjęcie dowodów z zeznań świadków w celu udokumentowania wysokości uzyskiwanych wynagrodzeń do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty nie jest ustawowo dopuszczane.

Do dyspozycji osób zainteresowanych są przygotowane przez ZUS formularze: ZUS Rp-8 - zeznanie świadka oraz ZUS Rp-9 - oświadczenie wnioskodawcy w sprawie braku dokumentów.

Wzory druków emerytalnych dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl w zakładce Wzory druków i umów.

2) Jakie informacje wymagane są od świadka składającego zeznanie w sprawie stażu emerytalnego wnioskodawcy, kto powinien potwierdzić własnoręczność jego podpisu oraz, czy wymagane są dokumenty od świadka potwierdzającego jego zatrudnienie w zakładzie pracy?

Zeznaniem świadka udowadnia się okres zatrudnienia nie tylko w przypadku braku oryginalnych dowodów, ale też wówczas, gdy osoba zainteresowana posiada tylko szczątkowe dokumenty np. umowę o pracę potwierdzającą rozpoczęcie pracy.

W zeznaniu świadek powinien przede wszystkim zaświadczyć, jaką pracę wykonywał wnioskodawca i w jakim okresie. Istotne jest potwierdzenie rodzaju wykonywanej pracy, zajmowane stanowisko przez wnioskującego oraz czy praca była wykonywana stale i w jakim wymiarze czasu pracy. Jeżeli praca była wykonywana przez wnioskodawcę sezonowo lub dorywczo, to musi wskazać przez ile godzin dziennie, lub ile dni w miesiącu była ona świadczona oraz czy z tego tytułu wnioskodawca był ubezpieczony.

Ponadto świadek powinien wskazać i udowodnić w jakich okresach pracował z osobą zainteresowaną, np. przedstawiając swoje świadectwo pracy z tego zakładu (lub wskazując oddział ZUS, w którym świadectwo zostało złożone w celu udokumentowania stażu pracy świadka dla celów ustalenia prawa do jego emerytury lub renty).

Jeżeli zachodzi potrzeba uzyskania dodatkowych wyjaśnień, ZUS może wezwać świadka w celu ponownego przesłuchania.

Ponadto wnioskodawca (o ile posiada) powinien przedłożyć dokumenty, będące w jego posiadaniu, otrzymane w trakcie zatrudnienia np. umowę o pracę, przyznanie nagrody, przeszeregowanie.