Ustalanie wymiaru pracy szczególnej do celów emerytury pomostowej

Zatrudniamy pracowników w szczególnych warunkach i opłacamy składki na Fundusz Emerytur Pomostowych. Pracownik, który w tym roku osiągnie 60 lat, a więc wiek wymagany do starania się o emeryturę pomostową, zachorował i przebywa na zwolnieniu lekarskim. Przepracował 25 lat w warunkach szkodliwych, w tym przebywał na zwolnieniach lekarskich. Czy pracownik będzie musiał odpracować te dni absencji?

Z emerytury pomostowej może skorzystać pracownik, który urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r. Dodatkowo wymagane jest, aby pracownik taki spełnił łącznie następujące warunki:

posiadał okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat,
osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn,
udokumentował okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2024 r. poz. 1631), zwanej ustawą emerytalną, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn,
po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1696).

Emeryturę pomostową można uzyskać na zasadach:

ogólnych, tj. w myśl art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych (wskazanych wcześniej),
szczególnych, a więc na zasadach wskazanych w art. 5-11 ustawy o emeryturach pomostowych,
wymienionych w art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych.

Do celów nabycia prawa do emerytury pomostowej ważne jest, aby tzw. praca szczególna była wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy. Oprócz zatem sytuacji, kiedy praca szczególna była/jest świadczona w niepełnym wymiarze czasu pracy, do okresów pracy szczególnej nie zostaną zaliczone inne okresy, w tym m.in. pobierania świadczeń chorobowych (patrz ramka).

Przy ustalaniu prawa do emerytury pomostowej, do okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze organ rentowy nie zaliczy okresów pracy świadczonej w niepełnym wymiarze czasu pracy, a ponadto okresów:

-	w których ubezpieczony nie wykonywał pracy, za które wypłacono mu wynagrodzenie lub świadczenie z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, czyli zasiłek chorobowy, opiekuńczy albo macierzyński lub świadczenie rehabilitacyjne,
-	urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego,
-	służby wojskowej,
-	zwolnienia od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika,
-	urlopu opiekuńczego, w wymiarze 5 dni, w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Skoro pracownik, o którym mowa w pytaniu, w 2024 r. osiągnie 60 lat, a ponadto legitymuje się 25-letnim okresem pracy szczególnej, to zakładając, że:

po odliczeniu okresu pobierania świadczeń chorobowych okres pracy szczególnej wyniesie co najmniej 15 lat, a
ogólny wymiar okresu składkowego i nieskładkowego wyniesie co najmniej 25 lat,

to pracownik ten z chwilą osiągnięcia 60 lat może nabyć prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 15 ustawy o emeryturach pomostowych.

Wymieniony przepis stanowi, że prawo do emerytury pomostowej powstaje z dniem spełnienia warunków wymaganych do nabycia tego prawa. W przypadku jednak pobierania zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego, prawo do emerytury pomostowej powstaje z dniem zaprzestania pobierania tego zasiłku lub świadczenia.

We wskazanych okolicznościach sprawy należy pamiętać, że udokumentowanie okresu składkowego i nieskładkowego, ustalanego na zasadach określonych w ustawie emerytalnej, oznacza, że w pierwszej kolejności obliczany jest wymiar okresu składkowego, a okresy nieskładkowe (tj. m.in. związane z pobieraniem świadczeń chorobowych) uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 udowodnionych okresów składkowych, o czym stanowi art. 5 ust. 2 ustawy emerytalnej. Dla przykładu, jeśli pracownik udokumentował 24 lata okresu składkowego, to wymiar możliwego do przyjęcia okresu nieskładkowego wynosi 8 lat, tj. 1/3 udokumentowanego okresu składkowego (24 × 1/3 = 8).